پروژه صنعتی زیرساختی بخش خصوصی

چکیده

در سال های اخیر روند رو به رشدی برای دولت ها در بسیاری از کشورها ایجاد شده که پروژه های مهم زیربنایی و صنعتی را در اختیار بخش های خصوصی قرار می دهند. دولت به جای دادن ضمانت مستقیم در ارتباط با تعهدات پروژه، نگاهی به بخشهای خصوصی داشته تا با پیش بینی درآمد به عنوان یک تضمین، سرمایه گذاری در پروژه داشته باشند. اخیرا، تعداد زیادی از کشورها برنامه های خصوصی سازی مختلفی همانند انتقال عملیات ساخت (BOT) ، خصوصی سازی عملیات ساخت (BOO) ، انتقال امتیاز ساخت (BOT) ، انتقال عملیات ساخت به شکل خصوصی (BOOT) ، خصوصی بودن انتقال ساخت (BTO) ، را آغاز کرده اند. بسیاری از دولت ها رویکرد انتقال فعالیت ساخت را پذیرفته، که به این ترتیب بخش خصوصی تاسیسات را عملیاتی کرده و بعد از دوره مشخص، واگذاری آن را به دولت محول می سازد. موفقیت پروژه Eurotunnel (تونل اروپا) در افزایش سرمایه تقریبا به اندازه 1500 میلیون دلار امریکا درارتباط با پروژه تونل زیرزمینی توجه گسترده جهانی را به سمت طرح BOT کشانده است. نمونه ای از پروژه های زیربنای که بر مبنای BOT به شکل خصوصی در آمده است عبارتند از نیروگاه برق، تاسیسات تصفیه آب نوشیدنی و ذخایر آبی، جاده های عوارضی، تونل ها و پل ها. فرانسه و بیرتانیا از جمله کشورهایی هستند که در آن ها پروژه های BOT به اجرا در می آیند و اخیرا کشورهای رو به توسعه از چنین طرحی برای به اجرا در آوردن پروژه های زیرساختی استفاده می کنند.

شکل های پروژه BOT

1- خصوصی سازی عملیات ساخت (BOO)

در این شکل، بخش خصوصی (شرکت صاحب امتیاز) مسئول طراحی، سرمایه گذاری، ساخت و نظارت بر تاسیسات می باشد. در پروژه BOO عنوان حق مالکیت با صاحب امتیاز می باشد. هیچ حق مالکیتی به دولت واگذار نمی شود.

2- عملیات انتقال ساخت (BTO)

در پروژه BTO، بخش خصوصی (شرکت صاحب امتیاز) تاسیسات را ساخته و حق مالکیت را به دولت واگذار می کند. صاحب امتیاز با گرفتن قرارداد به منظور اجرای تاسیسات آن را عملیاتی می کند.

3- انتقال امتیاز ساخت (BLT)

بخش خصوصی (شرکت صاحب امتیاز) تاسیسات را به عهده گرفته و امتیاز آن را واگذار کرده و در پایان دوره مورد توافق آن را به دولت انتقال می دهد.