در واقع تهدید وتحدید حیات در بیابان به نسبت دیگر زیست بوم های حیاتی کره ی زمین جدی تر است و این چهره ی خشن، ناشی از فقر اقلیمی یا موقعیت زمین شناسی است. به عبارت دیگر، زایش بیابان ها در طول تاریخ زمین، کنشی است طبیعی که به شرایط دشوار جغرافیایی داده شده و قدمتی چند صد میلیون ساله دارد. در ارزیابی پیوسته پارامتر های مرتبط با بیابان زایی و فعالیت های مقابله با بیابان زایی تعیین شاخص ها و معیارها، گام نخست به شمار می رود که هدف از آن، بررسی امکان دستیابی به مجموعه ای از معیار ها و شاخص هایی گویا، ساده و منطقی است که بتواند نزدیک ترین ارزیابی ممکن به واقعیت را از جریان بیابان زایی و مقابله با بیابان زایی در ایران ارایه دهند. با تدوین برنامه ملی مدیریت مناطق بیابانی کشور در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز ۲۰ساله جمهوری اسلامی ایران و برنامه چهارم توسعه به اوج خود رسیده به طوری که امروز جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از موفقترین کشورها در زمینه بیابان زدائی و کنترل فرسایش بادی در سطح جامعه جهانی مطرح است. همانند «بیابان زایی » برای بیابان زدایی De-Desertification)) نیز تعاریف و مفاهیم متفاوتی ارائه شده است. تنوع، تفاوت و حتی گاهی تضاد میان این مفاهیم و تعاریف عموما ناشی از دیدگاههای متفاوتی است.
از جمله تعاریفی که در مورد بیابان زدایی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است، مضامینی است که عموما به ایجاد شرایط مناسب در جهت احیای پوشش گیاهی اشاره دارد:
در این تعریف بیابان زدایی عبارت است از مجموعه اقداماتی که در چهارچوب طرحهای جامع توسعه در مناطق خشک و نیمه خشک تا خشک نیمه مرطوب صورت می گیرد که مبتنی بر اصول توسعه پایدار بوده و شامل سه گروه فعالیت است. در عملیات بیابان زدائی باید با روش های صحیح مدیریت مراتع و حفاظت آب و خاک از طرق مختلف مانند جلوگیری از بهره برداری های غیر مجاز و بیش از ظرفیت و استعداد مراتع بیشتر در حفظ این ودیعه الهی کوشش گردد.
همچنین می توان با افزایش هوموس به خاک این مناطق در جهت تقویت خاک و حفظ و تقویت پوشش گیاهی اقدام مؤثر انجام داد. اگر بیابان زایی را بر اساس تعریف کنوانسیون بیابان زایی تعریف کنیم؛ می گوید تخریب سرزمین در مناطق خشک و نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب در اثر عواملی مانند عوامل انسانی و عوامل طبیعی. در زمان حاضر عوامل طبیعی، آنچنان نقشی در بیابان زایی ندارند البته خشک سالی هایی که به وقوع می پیوندد بیابان زایی را تشدید می کند.